در گفت‌وگو با دکتر عبداللهی تشریح شد؛ شروط و امکانات لازم جهت حرکت دانشگاه‌ها به سمت آینده پژوهی/ زیرساخت‌ پژوهش و آموزش‌های کارآمد

با توجه به لزوم بررسی همه‌جانبه و پرداختن به بحث آینده پژوهی به عنوان نقش جدید روابط عمومی‌ در دانشگاه و آنچه در مطلب ضرورت آینده پژوهی و نگاه به آینده به عنوان نقش برجسته روابط عمومی نوین ذکر شد، در خصوص شروط و امکانات لازم جهت حرکت دانشگاه‌ها به سمت آینده پژوهی، زیرساخت‌های پژوهش و آموزش‌های کارآمد و نقش و کارکرد دانشگاه‌ها با دکتر عباس عبداللهی استاد جوان و پرتلاش رشته مشاوره و راهنمایی دانشگاه الزهرا به گفت‌وگو پرداختیم.

دکتر عبداللهی، دارای دکترای روان شناسی از دانشگاه پوترای مالزی، فوق دکترای مشاوره و راهنمایی از دانشگاه پوترای مالزی و همچنین فوق دکتری مشاوره و راهنمایی از دانشگاه الزهرا است. ایشان نویسنده بیش از 42 مقاله بین المللی در مجلات ISI ، نویسنده سه کتاب در انتشارات بین المللی و پژوهشگر جوان برتر در سال های 1398 و 1399 در دانشگاه الزهرا است. همچنین ایشان کمک سردبیر مجله ISI تحت عنوان school psychology international است. وی همچنین عضو کارگروه روابط بین‌الملل در کشورهای اروپایی و عضو شورای مشاوران جوان ریاست دانشگاه الزهرا می باشد.

آنچه در پی می‌آید مشروح گفت‌وگوی روابط عمومی دانشگاه با این استاد جوان و فرهیخته است.

 

*به عنوان سوال نخست، با توجه به اهمیت و لزوم توجه به آینده پژوهی، لازمه و شرط پرداختن به این امر در دانشگاه‌ها چیست؟

در ابتدا باید به این موضوع توجه کرد که وقتی درمورد آینده صحبت می‌کنیم منظور شرایطی است که در آن ثبات وجود ندارد و ما باید در دانشگاه‌ها تاکید بر پویایی و آمادگی برای تغییر را داشته باشیم. یک قانون وجود دارد که سازمان هایی که پویایی و آمادگی لازم برای تغییر با شرایط جدید را نداشته باشند، در طول زمان از بین خواهند رفت. دانشگاه به عنوان یک سازمان، متشکل از دانشجویان، کارمندان و اساتید است که شایسته است آمادگی و ظرفیت تغییر به سمت رشد و پویایی را در خودشان ایجاد کنند.

مورد دیگر درهم تنیدگی بین پژوهش و آموزش در دانشگاه‌ها است. به عقیده اینجانب، آموزش موارد و ابزارهای موردنیاز پژوهش در بین اساتید و دانشجویان از ضروریات است تا با توانمندسازی دانشجویان و اساتید بتوان پژوهش های ضروری، دقیق و قابل اعتمادی انجام داد. همچنین نیاز به حرکت در استانداردسازی و توانمندسازی اساتید در بخش آموزش از ضروریات است که این دو بال (پژوهش و آموزش) بتوانند به صورت متعادل و متوازن پیشرفت کنند.

مورد دیگر فراهم کردن دانشگاه کارآفرین است، به این شکل که اساتید و دانشجویان رشته های گوناگون، با یکدیگر همفکری و خلاقیت داشته باشند تا بتوانند راهکاری مناسب برای نیازهای جامعه و صنعت ایجاد کنند. شایسته است دولت، کانال تخصیص بودجه به سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی دیگر را از مجرای دانشگاه انجام دهد تا دانشگاه بتواند علاوه بر به گردش درآوردن چرخ پژوهش، بصورت عملی مشکلی از جامعه و صنعت را برطرف کند.

همانطور که ذکر شد، با توجه به بوجود آمدن نیازهای جدید در جامعه و صنعت، لازم است تا سرفصل رشته‌ها مورد بازنگری قرار گیرد تا منجر به کارایی، بهره‌وری و ایجاد مهارت در دانشجویان شود. پیش زمینه این امر این است که اساتید آگاهی لازم از جامعه و صنعت داشته باشند. همچنین، دانش خود را در زمینه تخصصی خود به روز و پیشرفته گردانند تا بتوانند دروس و مهارت‌های لازم را برای دانشجویان فراهم کنند.

 

   

*با توجه به شرایط و نیازهای فعلی جامعه، بنظر شما در حال حاضر نقش و کارکرد دانشگاه‌ها نیاز به بازتعریف دارد؟ به عبارت دیگر، آیا اکنون می‌توان مفهوم مهارت‌افزایی را مهمتر از تولید مفاهیم تئوری در دانشگاه‌ها دانست؟

در پرداختن به نقش دانشگاه نباید نگاه افراط و تفریطی داشت. یعنی نه باید دانشگاه را صرفا نهادی برای تولید علم و نه نهادی صرفا برای تربیت نیروهای عملیاتی دانست بلکه باید در تمام جنبه‌های مختلف، دانشگاه‌ها را فعال نگه داریم چون برای هر یک از بخش‌ها، زمان و هزینه‌های بسیاری صرف شده است. بنابراین باید با برنامه‌ریزی سهم هر یک از این بخش‌ها را برای دانشگاه مشخص کنیم تا دانشگاه نیز بتواند در زمینه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و هر گونه فعالیتی که سبب شود دانشجویان نیازی از جامعه را برطرف کنند ایفای نقش کند و دانشجویان نیز بر مبنای مهارت‌های کسب شده خود، مخاطب و تقاضاهایی در جامعه و صنعت داشته باشند و این چرخه دانشگاه و تربیت افراد متخصص و خبره برای جامعه و صنعت ادامه داشته باشد.

 

 

*برای انجام پژوهش و آموزش‌های کارآمد در دانشگاه‌ها به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در آینده کشور، چه زیرساخت‌‌هایی لازم است؟

یکی از مواردی که می‌توان آن را زیرساز پژوهش دانست این است که بودجه‌های پژوهشی‌ای، از طرف سازمان‌های دیگر به دانشگاه اختصاص داده ‌شود، تا دانشگاه بتواند در آن زمینه فعالیت کند. این موضوع برای دانشگاه بسیار مفید است. دلیل آن هم این است که دانشگاه از این طریق می‌تواند از نیازهای روز جامعه و صنعت آگاه شود و از طرفی دیگر، علم روز را به واحدهایی که در جامعه و صنعت حضور دارند، تزریق کند. در حوزه آموزش نیز به همین ترتیب است. دانشگاه باید دوره‌های مختلف آموزشی را بگذراند و با سیستم‌ها و سبک‌های جدید آموزشی نیز آشنا شود تا بتواند آموزش‌های خود را کارامدتر کند.

 

*در رشته روانشناسی و مشاوره به عنوان رشته تخصصی شما وضعیت به چه صورت است؟ آیا این رشته نیز همچون سایر رشته‌ها نیازمند تغییرات و بازنگری است؟

برای توضیح در ارتباط با رشته روانشناسی و مشاوره، بنده الگویی را از سازمان نظام پزشکی وام می‌گیرم و آن را به عنوان یک پیشنهاد برای سازمان نطام روانشناسی و وزارت علوم مطرح می‌کنم.

ما در بررسی این مسئله، یک نهاد به اسم دانشگاه، یک سازمان به عنوان سازمان نظام روانشناسی و یک وزارتخانه به عنوان وزارت علوم داریم. در سازمان نظام پزشکی فرایند به این شکل است که دانشگاه‌ها ارتباط قوی‌ و موثری با سازمان نظام پزشکی دارند و مثلا کار بازرسی‌ای برای قوانین وضع شده در سازمان نظام پزشکی انجام می دهند. شایسته است این هماهنگی بین سازمان نظام روانشناسی و دانشگاه‌ها زیر نظر وزارت علوم انجام پذیرد تا کار نظارتی با پوشش و دقت بالاتری صورت پذیرد.

همچنین سازمان نظام روان شناسی و مشاوره با داشتن اطلاعات میدانی در مورد وضعیت سلامت روان جامعه می تواند به دانشگاه‌ها اطلاعات لازم و مفیدی بدهد که چه نیروی مورد نیاز دارد و چه مهارت‌هایی نیاز به اصلاح و تقویت دارند. در مجموع این تعامل بین دانشگاه‌ها و سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره برای هر دو سازمان و جامعه سودمندی‌های فراوان دارد.